Rijke akkers

Op de akkers thuis en op het Nijendal, Wijnbergen, Fortmond en in de Wijhe buitenwaarden verbouwen wij verschillende soorten graan. Behalve dat er geen chemie en kunstmest wordt gebruikt, gecertificeerde biologische teelt, wordt er op de akkers minder mest dan gebruikelijk opgebracht en is de zaaidichtheid lager. De graanopbrengst is hierdoor lager dan op een reguliere akker, maar akkerkruiden krijgen een grotere kans. Korenbloemen, klaprozen, margrieten, kamillesoorten, gele ganzenbloem, akkerviooltjes, leeuwenbek, korensla, spiegelklokjes, (handjes)ereprijs, etc. maken dat de akkers er prachtig uitzien én een thuis zijn voor vele insecten, zoogdieren en vogels. Deze flora- en faunarijke akkers zijn een rijkdom op zich.

Graansoorten

Soorten graan die wij telen zijn rogge, gerst, haver, naakte haver, triticale en tarwe. Na de oogst in juli/augustus gaat het graan naar biologische boeren, zoveel mogelijk lokaal. Het graan wordt hoofdzakelijk gebruikt als veevoer voor koeien, varkens en kippen. Een klein deel wordt gebruikt voor menselijke consumptie. Dit is bewerkelijker, omdat het graan dan gedroogd, geschoond en gemalen moet worden. Sinds 2023 zijn wij in bezit van een goede graanreiniger, waarmee we de granen kunnen ontdoen van los kaf, strootjes en onkruidzaden. Door de graanschoner kunnen wij een zuiver product leveren geschikt voor menselijke consumptie. Onze naakte haver is te proeven in de biologische groentecrackers van Kari’s crackers. Zo vindt het graan het graan en ook het stro van de akkers hun weg in de lokale biologische keten.

Cyclus van graanteelt: zomergraan en wintergraan

In het ene voorjaar wordt zomergraan gezaaid op een perceel (bijvoorbeeld zomergerst, haver of zomertarwe). Na de oogst wordt het perceel ge-schijven-egt om wortelonkruiden zoals kweek aan te pakken en bemest. In oktober wordt dan het wintergraan gezaaid (bijvoorbeeld winterrogge, wintergerst, triticale of wintertarwe). Deze granen kiemen al voor de winter en hebben een koude periode nodig om aar te schieten. Na de oogst in het tweede jaar wordt er weer ge-egt en tegelijkertijd wordt een groenbemester gezaaid (bijvoorbeeld gele mosterd). Deze planten houden de grond bedekt gedurende de wintermaanden en zijn als er bloemen in komen een extra nectarbron voor insecten. In het voorjaar worden de planten ondergewerkt. Het blad en de stelen composteren het is voeding (groene mest) voor het bodemleven van de akker.

Onkruiden?

Soms zijn er ook akkers waar in een jaar bepaalde kruiden of grassen de overhand nemen die we liever niet hadden gezien, omdat ze het graan en de gewenste kruiden overgroeien. Behalve een mechanische onkruidbewerking (vroeg in het voorjaar of na de oogst) kunnen/willen we daar niets aan doen. Soms is het oogstproces of juist de afzet hierdoor een uitdaging. Ieder jaar is weer anders en dat hoort juist bij ons werk.

Akkerranden

De akkers rondom de Kuiperij hebben akkerranden. Dit zijn ingezaaide randen met graan en voornamelijk inheemse kruiden. De randen worden niet geoogst. Insecten, vogels en zoogdieren profiteren hiervan. We hebben bijvoorbeeld de populatie koninginnenpages zien groeien, broedde er een koppel roodborsttapuit, horen we soms kwartels en hadden de torenvalken ook dit jaar weer vier kuikens. Voor het aanleggen van de randen (en ook voor een aantal andere elementen zoals het onderhouden van de poelen en hagen) ontvangen wij een vergoeding uit het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) via het Collectief Midden Overijssel.

Meer weten?

Heeft u nog aanvullende vragen, neem dan gerust contact op. Of ga met ons mee op excursie. Zie de pagina over de excursies.

Bloemrijke graan akker
Handjesereprijs foto Gerrit Hendriksen